Ανησυχητική αποκόλληση πάγου στην Ανταρκτική

Πάγος με μέγεθος μεγαλύτερο της πόλης του Λονδίνου αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική και συγκεκριμένα στη περιοχή Brunt Ice Shelf, σε κοντινή αποστάση από το Βρετανικό ερευνητικό σταθμό της Ανταρκτικής. Αυτή η εξέλιξη είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τεράστιο παγόβουνο.

Εικόνα 1: Δορυφορική εικόνα της περιοχής Brunt Ice Shelf πρίν και μετά την αποκόλληση του μεγάλου κομματιού πάγου. Πηγή: European Space Agency (ESA)

Η αποκόλληση συνέβη μόλις 20 χλμ από τον βρετανικό ερευνητικό σταθμό Halley χωρίς ωστόσο να απειληθεί ανθρώπινη ζωή, καθώς η δωδεκαμελής ερευνητική ομάδα του σταθμού απομακρύνθηκε στα μέσα Φεβρουαρίου. Το τεράστιο αυτό κομμάτι πάγου, έχει συνολική έκταση 1270 τετραγωνικών χιλιομέτρων και συνολικό βάθος 150 μέτρων.

Εικόνα 2: Παρουσιάζονται η αποστάση της αποκομένης περιοχής από τον Βρεατνικό ερευνητικό σταθμό “Halley” καθώς επίσης και οι καετυθήνεις των ενεργών ρηγμάτων. Πηγή: British Antarctic Survey (BAS).

H πρώτη ένδειξη για την επικείμενη αποκόλληση του τεράστιου κομματιού πάγου παρατηρήθηκε τον Νοέμβριο του 2020 όταν ένα καινούργιο ρήγμα καλούμενο North Rift κατευθυνόταν προς ένα άλλο μεγάλο ρήγμα κοντά στο Stancomb-Wills Glacier Tongue. Κατά τον μήνα Ιανουάριο, το ρήγμα αυξανόταν με ταχύτητα ενός χιλιομέτρου ημερησίως. Τελικά, το κομμάτι πάγου αποκολλήθηκε το πρωί της 26ης Φεβρουαρίου.

H καθηγήτρια και διευθύντρια του ινστιτούτου British Antartic Survey (BAS) Dame Jane Francis αναφέρει σχετικά με το συμβάν: «Οι δικές μας ομάδες στο ινστιτούτο είναι προετοιμασμένες εδώ και χρόνια για το ενδεχόμενο αποκόλλησης ενός μεγάλου κομματιού πάγου και την επακόλουθη δημιουργία παγόβουνου στην περιοχή Brunt Ice Shelf. Παρακολουθούσαμε την αποκόλληση του κομματιού χρησιμοποιώντας ένα αυτοματοποιημένο δίκτυο οργάνων GPS υψηλής ευκρίνειας, περιμετρικά του σταθμού, καθώς επίσης και με τη χρήση δορυφορικών φωτογραφιών από τους (European Space Agency) ESA, NASA and the German satellite TerraSAR-X. Η ανάλυση των δεδομένων γινόταν στο πανεπιστήμιο του Cambridge και έτσι είχαμε τη δυνατότητα να γνωρίζουμε τι συμβαίνει στη περιοχή ακόμη και κατά την διαρκεια του χειμώνα, όπου ο σταθμός είναι κλειστός και οι θερμοκρασίες φτάνουν τους -50 C.  Τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες, το παγόβουνο μπορεί είτε να απομακρυνθεί, είτε να παραμείνει προσαραγμένο στη περιοχή Brunt Ice Shelf. Ο βρετανικός ερευνητικός σταθμός Halley βρίσκεται στην ενδοχώρα όλων των ενεργών ρηγμάρων και σε περιοχή πάγου που παραμένει συνδεδεμένη με την υπόλοιπη ήπειρο. Το εγκατεστημένο δίκτυό οργάνων GPS,  θα μας δώσει έγκαιρη προειδοποίηση εάν η δημιουργία αυτού του παγόβουνου προκαλέσει αλλαγές στην ευρεία περιοχή γύρω από το σταθμό μας.»

Δεν θεωρείται αποτέλεσμα τη κλιματικής αλλαγής η αποκόλληση του παγόβουνου

Η τελευταία καταγεγραμμένη απόσπαση κομματιού πάγου στην περιοχή καταγράφεται τον Σεπτέμβριο του 1971 σύμφωνα με τον καθηγητή Hilmar Gudmundsson από το πανεπιστήμιο του Northumbria. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το συμβάν αυτό , δεν θεωρείται μέχρι στιγμής συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.

Οι επιστήμονες εντάσσουν την αποκόλληση του μεγάλου αυτού κομματιού πάγου ως μέρος φυσικής διαδικασίας και αποτέλεσμα συσσώρευσης πάγου κατα τις έντονες χιονοπτώσεις. Επιπλεόν, η εκδήλωση του συγκεκριμένου φαινομένου ήταν αναμενόμενη καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις, το Brunt Ice Shelf είχε φτάσει την μεγαλύτερη δυνατή έκταση που μπορούσε να φτάσει εντός του αιώνα.

Βιβλιογραφία:

www.theguardian.com/world/2021/feb/26/iceberg-size-of-greater-london-breaks-off-antarctica

www.bas.ac.uk/media-post/brunt-ice-shelf-in-antarctica-calves

www.bbc.com/news/science-environment-47692895